Acute effect of short exercise programs on psychological characteristics of employees

[T. Lazarević]

96 str.

Fizičko vaspitanje i sport - Nauke fizičkog vaspitanja, sporta i rekreacije / Physical Education and Sport - Physical Education, Sport and Recreation Sciences

Ova doktorska disertacija bavi se ispitivanjem akutnog uticaja kratkotrajnih programa fizičke aktivnosti, osmišljenih unutar koncepta „My Flow“, na psihološke karakteristike zaposlenih, sa fokusom na afektivne i kognitivne domene funkcionisanja. Predmet istraživanja bio je uticaj kratke multisenzorne fizičke aktivnosti na promene u afektivnim i kognitivnim karakteristikama zaposlenih, a cilj je bio utvrditi da li ovakva intervencija može dovesti do značajnih promena u tim domenima. Istraživanje je sprovedeno kao eksperimentalna studija sa pretest-posttest dizajnom i paralelnim grupama. Uzorak je činilo 84 zaposlenih iz različitih organizacija, raspoređeni randomizacijom u eksperimentalnu i kontrolnu grupu. Eksperimentalna grupa je učestvovala u 14-minutnoj fizičkoj aktivnosti u multisenzornom okruženju, dok je kontrolna bila izložena pasivnom posmatranju video sadržaja istog vremenskog trajanja. Kontrolna testiranja obuhvatala su merenje nivoa fizičke aktivnosti, opšte motivacije za rad, zadovoljstva poslom i emocionalnog statusa (depresije, stresa i anksioznosti) zaposlenih. U glavnom delu istraživanja, upotrebljeni su upitnici za merenje pozitivnih i negativnih emocija, stanja anksioznosti i trenutne motivacije za rad, kao i standardizovani kognitivni zadaci za procenu egzekutivnih funkcija ažuriranja (N-unazad), inhibicije (Strupov zadatak) i premeštanja (lokal- global zadatak). Rezultati su pokazali da je eksperimentalna grupa u odnosu na kontrolnu ostvarila značajna poboljšanja u afektivnim varijablama – povećanje nivoa pozitivnih emocija, smanjenje stanja anksioznosti i povećanje trenutne motivacije za rad. U kognitivnom domenu, pokazano je da nakon radne pauze dolazi do poboljšanja egzekutivnih funkcija ažuriranja i premeštanja i kod eksperimentalne i kod kontrolne grupe, dok kod inhibicije nije bilo značajnih promena. Diskusija ističe značaj individualizovanog pristupa u implementaciji kratkih programa vežbanja, uzimajući u obzir trenutni psihofiziološki status zaposlenih (umor, stres, kognitivno opterećenje). Nalazi su razmatrani kroz savremene teorije neurofiziološkog odgovora na fizičku aktivnost. Zaključeno je da čak i jedna sesija multisenzorne fizičke aktivnosti može inicirati pozitivne promene u psihološkim karakteristikama, te da postoji osnov za dalji razvoj ovog pristupa. Potencijalni značaj istraživanja ogleda se i u teorijskom i u praktičnom domenu. Teorijski, doprinosi razvoju interdisciplinarnih modela koji povezuju fizičku aktivnost, senzornu stimulaciju i psihološko blagostanje, nudeći nova saznanja o brzim, ciljanima promenama u afektivnim i kognitivnim funkcijama. Praktično, nalazi omogućavaju razvoj mikrointervencija koje se mogu implementirati u radnom kontekstu – kroz „smart rooms“ u kancelarijama, mobilne aplikacije sa personalizacijom putem algoritama ili nosive uređaje koji u realnom vremenu prilagođavaju svetlo, muziku i tempo vežbanja. Ovakve intervencije mogu doprineti smanjenju odsustvovanja, većoj produktivnosti i zadovoljstvu poslom. Na širem društvenom nivou, rezultati ovog rada mogu podstaći razvoj javnih politika koje promovišu kratke, efektivne vežbe kao deo programa za očuvanje mentalnog zdravlja.

This doctoral dissertation explores the acute effects of short-duration physical activity programs, designed under the "My Flow" concept, on employees' psychological functioning, with a particular emphasis on affective and cognitive domains. The central focus of the research is to examine whether a brief, multisensory exercise intervention can induce measurable improvements in emotional states and executive cognitive functions in the workplace. The study adopted a pretest-posttest experimental design with parallel groups and included a sample of 84 employees from various organizations, randomly assigned to either an experimental or a control group. Participants in the experimental group engaged in a 14-minute guided physical activity session enriched with targeted sensory stimuli—specifically light and sound—while the control group passively watched a neutral video of equal duration. Baseline assessments included physical activity levels, general work motivation, job satisfaction, and emotional status (including depression, stress, and anxiety). The main phase of the study involved the use of validated instruments to assess positive and negative affect, state anxiety, and momentary work motivation, alongside standardized cognitive tasks measuring three core executive functions: updating (N-back task), inhibition (Stroop task), and cognitive shifting (local-global task). Findings indicated that the experimental group experienced significant improvements in affective outcomes, notably increased positive affect, reduced anxiety, and heightened task-related motivation. In the cognitive domain, while no statistically significant differences emerged between groups, a subtle trend was observed suggesting enhanced performance in updating and shifting functions in the experimental group, particularly following the exercise session. The discussion highlights the importance of a personalized approach to short-form exercise interventions, especially when tailored to individuals’ real-time psychophysiological states—such as levels of fatigue, stress, or cognitive strain. The results are contextualized within contemporary neurophysiological models of exercise-induced psychological change, suggesting that even a single session of multisensory physical activity can initiate meaningful shifts in psychological functioning. This research contributes both theoretically and practically. Theoretically, it enriches interdisciplinary frameworks that link physical activity, sensory input, and psychological well-being, offering new insights into rapid, targeted modulation of affective and cognitive states. Practically, it lays the groundwork for scalable micro-interventions in the workplace, such as smart office environments, adaptive mobile apps, and wearable devices that dynamically adjust lighting, sound, and exercise tempo in real-time. These innovations hold promise for improving employee well-being, reducing absenteeism, and boosting productivity. More broadly, the findings support the development of public health policies promoting brief, evidence-based exercise interventions as a strategy for maintaining mental health in modern work environments.

akutno vežbanje, radno okruženje, program „My flow“, afektivne i kognitivne karakteristike

acute exercise, workplace setting, "My Flow" program, affective and cognitive characteristics

796.011‑057.16:159.92(043.3)

Tekst